Γράφει η Στεφανία Κόντου

Συντάκτρια της ομάδας citycampus.gr

Οι παγκοσμίως ραγδαίες μεταβολές στην τεχνολογία προκαλούν νέα δυναμική στην οικονομία, νέες ευκαιρίες απασχόλησης, νέες συνθήκες και απαιτήσεις στην αγορά εργασίας. Στο κέντρο του νέου εργασιακού περιβάλλοντος βρίσκεται η ζήτηση νέων γνώσεων και σύγχρονων, νέου τύπου δεξιοτήτων και επαγγελμάτων. Η ικανοποίηση αυτών των αναγκών μπορεί να επιτευχθεί μέσω της βελτίωσης της κατάρτισης των εργαζόμενων σε όλα τα επίπεδα.

Πώς θα γίνουν οι νέες τεχνολογίες προσιτές;

Απάντηση: Δια βίου μάθηση

Για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη προαγωγή των τεχνολογικών δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) προτείνει ένα σύστημα ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης. Στόχος του, η διαρκής εκπαίδευση στο πλαίσιο της εργασίας. Οι σύγχρονες, ψηφιακές δεξιότητες αξιώνουν μια προσέγγιση των εργαζομένων προσανατολισμένη στη συνεχή εξέλιξη και μεταβολή των συνθηκών και απαιτήσεων, τη “διά βίου μάθηση”. Η συνεχής κατάρτιση και πρόσληψη νέων γνώσεων είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου. Ο κεντρικός άξονας είναι η κατάκτηση και εμπέδωση των ψηφιακών δεξιοτήτων από πλευράς ανθρώπινου δυναμικού, για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.

Ψηφιακές δεξιότητες στην Ελλάδα

Στο πλαίσιο ελέγχου εφαρμογής του συστήματος ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης, διενεργήθηκε η 2η ετήσια έκθεση του Παρατηρητηρίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ. Δυστυχώς, η θέση της Ελλάδας στις ψηφιακές δεξιότητες, συγκριτικά με την υπόλοιπη ΕΕ, κυμαίνεται χαμηλά (27η). Η σειρά αυτή δεν είναι αναιτιολόγητη. Η χώρα μας παραδοσιακά στοχεύει στην προαγωγή καταρτισμένων πτυχιούχων, όπου και κατέχει ικανοποιητική θέση (14η). Αντίθετα, η επίδοση της σε ό,τι αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες είναι χαμηλή, λόγω της επαναλαμβανόμενης τριπλής αδυναμίας της. Συγκεκριμένα, λόγω της απουσίας σύνδεσης της εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις και την αγορά εργασίας, της υποβαθμισμένης, αν όχι ανύπαρκτης δια βίου μάθησης (κατάρτιση, επανακατάρτιση και αναβάθμιση δεξιοτήτων) και της απουσίας μηχανισμού οργανωμένης εποπτείας και αξιολόγησης των ψηφιακών δεξιοτήτων στον δημόσιο τομέα.

Πανδημία-Διαμόρφωση θέσεων εργασίας

Αδιαμφισβήτητα, την περίοδο της πανδημίας η χρεία των ψηφιακών δεξιοτήτων γνώρισε τη μεγαλύτερη ένταση που θα μπορούσε να λάβει. Ο Covid-19, χωρίς υπερβολή, αναδιαμόρφωσε την αγορά εργασίας παγκοσμίως. Σε ελληνικό επίπεδο, το ποσοστό υποχρεωτικής τηλεργασίας στα αστικά κέντρα αγγίζει το 50%. Η νέα τάξη πραγμάτων αναπόφευκτα μετέβαλε τα σχέδια των επιχειρήσεων. Η πρώτη καραντίνα, στο πεδίο της οικονομίας επέφερε δραματικές αλλαγές και έλαβε τρομακτικές διαστάσεις. Μία εξ’ αυτών ήταν η σημαντική μείωση των θέσεων εργασίας.

Ψηφιακές δεξιότητες

Η έννοια των ψηφιακών δεξιοτήτων δεν μπορεί να προσεγγιστεί, αν δεν προσδιοριστεί το περιεχόμενό τους. Ειδικότερα, διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:

- Βασικές: Αφορούν στοιχειώδεις γνώσεις γύρω από ψηφιακά εργαλεία/πλατφόρμες αυτοματοποίησης εργασιών ρουτίνας και παροχής υποβάθρου και τη χρήση ψηφιακών συσκευών και διαδικτυακών εφαρμογών.

- Δεξιότητες τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας: Αντιστοιχούν σε υψηλότερου επιπέδου γνώσεις και καθιστούν δυνατή τη διαχείριση τεχνολογικών συσκευών και μέσων υψηλότερων απαιτήσεων.

- Συνδυασμός βασικών και προχωρημένων δεξιοτήτων με άλλα soft skills, όπως κριτική σκέψη, καινοτομία και ικανότητα επίλυσης περίπλοκων προβλημάτων.

Το εργασιακό περιβάλλον που διαμορφώνεται, δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς την επένδυση και προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων. Σε μια περίοδο, όπου η πανδημία μεταβάλει διαρκώς τα επιχειρηματικά μοντέλα και τον τρόπο εργασίας, το δυναμικό απαιτείται να εξοικειωθεί με τις νέες τεχνολογίες. Με την παροχή κινήτρων και ευκαιριών, προτεραιότητα πρέπει να γίνει η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων. Ακολουθώντας αυτήν την προσέγγιση, θα επιτευχθεί το ταχύτερο δυνατόν ο ψηφιακός μετασχηματισμός της κοινωνίας και της οικονομίας της Ελλάδας.

Οικονομικές συνέπειες

Η μεταβολή των όρων εργασίας και η κυριαρχία της ψηφιακής πραγματικότητας στον επαγγελματικό χώρο εγείρει και το κρίσιμο θέμα της διαρροής επιστημονικού δυναμικού. Η προοδευτική βελτίωση του οικονομικού κλίματος της χώρα μας, έστρεψε, τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον αρκετών Ελλήνων του εξωτερικού στην εγχώρια αγορά εργασίας. Συγχρόνως, η πανδημία δεν οδήγησε μόνο στη διάδοση, αλλά σε μεγάλο βαθμό επέβαλε την καθιέρωση της τηλεργασίας σε πολλούς κλάδους. Φυσικό επακόλουθο και ζήτημα χρόνου είναι όλο και περισσότεροι Έλληνες του εξωτερικού να θέλουν να συνδυάσουν ζωή και εργασία στην πατρίδα τους.

Μια νέα εποχή για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους έχει ξεκινήσει. Το τεχνολογικό, οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό περιβάλλον βρίσκεται σε διαρκή μεταβολή. Η προσαρμοστικότητα στα νέα αυτά δεδομένα και μάλιστα με ταχύτατους ρυθμούς αποτελεί αδιαμφισβήτητα την πλέον απαραίτητη δεξιότητα. Η φιλερευνητική διάθεση και η δια βίου μάθηση και εξέλιξη των εργαζομένων είναι ο μοναδικός δρόμος προς τη δυνατότητα επιβίωσης και ανέλιξης στον επαγγελματικό στίβο. Το κλειδί για την επιτυχία όμως, είναι η δυνατότητα κάθε εργαζομένου να μπορεί να αξιοποιήσει νέες γνώσεις και δεξιότητες, σε νέες θέσεις και κλάδους. Mε μια λέξη, η ικανότητα ευελιξίας.